مهندسی ارزش همانطور که از نامش پیداست، استفاده بهینه از دانش و فناوری‌های روز دنیا برای رسیدن به نتیجه مطلوب در پروژه‌های مختلف در تمامی زمینه‌ها را شامل می‌شود.به این ترتیب که با برنامه‌ریزی دقیق و منظم زمینه افزایش بهره‌وری را فراهم کرده و فعالیت‌هایی که به نوعی تنها باعث افزایش هزینه شده است و تاثیری روی پیشرفت پروژه ندارند را از برنامه کاری حذف می‌کند. درحال‌حاضر بسیاری از کشورها همچون امریکا که خود پایه‌گذار مهندسی ارزش در دنیاست، با استفاده از مهندسی ارزش در بخش‌های مختلف توانسته به نتایج مثبت و قابل قبولی دست پیدا کند. حال با توجه به اینکه بیش از نیم قرن از پیدایش مهندسی ارزش می‌گذرد اما با این حال جای خالی آن در پروژه‌های مختلف کشور احساس می‌شود. مهم‌ترین موضوعی که می‌توان در رابطه با مهندسی ارزش به آن اشاره کرد، این است که نمی‌توان آن را تنها یک مهندسی ایده‌آل به‌منظور بررسی یک بخش از کار با یک برنامه پیشنهادی که تمرینی برای کاهش هزینه‌ها باشد، در نظر گرفت. در واقع مهندسی ارزش را می‌توان مشخص کردن کارکردهای غیرضروری موجود در یک سازمان، همراه با ارائه راه‌حل‌های خلاقانه مدون و برنامه‌ریزی شده جایگزین، برای بهینه‌سازی کارکردهای موجود دانست. مهندسی ارزش به دنبال بهبود ارزش است و این بهبود، تنها با کاهش هزینه همراه نخواهد بود. مهندسی ارزش، خروج از روزمرگی و عادات قبلی سازمان بوده و روش بسیار مهمی برای مصرف بهینه بودجه تعیین شده در پروژه مورد نظر است.مهندسی ارزش محدود به سازمان، صنعت و کسب‌وکار نیست بلکه می‌توان در همه زمینه‌ها ازجمله معدن و صنایع معدنی نسبت به استفاده و بکارگیری آن اقدام کرد. به این ترتیب که با استفاده از خلاقیت تیم مهندسی ارزش و تکنیک‌های آن می‌توان به رشد و توسعه اقتصاد معدن کمک کرد.
کاهش هزینه‌های غیرضروری در فعالیت‌های معدنی
در هر کسب‌وکاری، هزینه‌های غیرضروری وجود دارد و این موضوع در مورد اکتشاف، معدنکاری و صنایع معدنی نیز صدق می‌کند. برخی از این هزینه‌ها که در زمان تولید و روزمرگی در سازمان‌ها توجهی به آن نمی‌شود، شامل مواردی همچون کمبود زمان برای طراحی و برنامه‌ریزی، کمبود اطلاعات، کمبود ایده، پیش‌داوری‌های منفی، کمبود تجربه، ضعف در روابط انسانی و… است.
طراحی روش کار و انجام آن در مراحل مختلف فعالیت‌های معدنی همچون زمین‌شناسی و اکتشاف، برآورد ذخیره، طراحی معدن و مطالعات فنی- اقتصادی، احداث زیرساخت‌ها و آماده‌سازی معدن، بهره‌برداری و تولید و احداث صنایع معدنی به‌منظور افزایش ارزش‌افزوده تولیدات معدنی، نیازمند سرمایه‌گذاری برای رسیدن به اهداف مورد نظر در هر مرحله است. مهندسی ارزش را در هر یک از این مراحل می‌توان به‌طور جداگانه به کار گرفت. به‌عنوان مثال در مرحله اکتشاف، از انجام هزینه‌های غیرضروری پرهیز کرد و در طراحی معدن، با ارزیابی روش‌های مختلف معدنکاری، به اقتصادی‌ترین حالت ممکن دست یافت.
برنامه‌ریزی صحیح و کاهش هزینه‌های موجود
استفاده از مهندسی ارزش در مراحل آماده‌سازی و بهره‌برداری از معادن نیز می‌تواند با برنامه درست و سرمایه‌گذاری مناسب در این بخش منجر به کاهش هزینه تمام شده در هر تن ماده معدنی شد. در واقع می‌توان گفت، توجه به زیرساخت‌ها و سرمایه‌گذاری در آنها همچون راه‌های دسترسی به ذخیره و افزایش کیفیت جاده‌هاست که کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل و افزایش میزان تولید مواد معدنی را به همراه دارد.
مهندسی ارزش در بهبود میزان بهره‌وری بخش‌های مختلف تاثیرگذار خواهد بود.اعمال روش‌ها و پیشنهادات به‌دست آمده از بحث و بررسی‌های این سیستم، سازمان را قادر به رقابت موثر و کارآمد در بازار خواهد کرد. چرا که با بکارگیری مهندسی ارزش، می‌توان به اهدافی همچون کاهش هزینه‌های غیرضروری، افزایش سود، بهبود کیفیت محصول، افزایش سهم بازار، انجام کار در زمانی کوتاه و استفاده بهینه از منابع موجود دست یافت.
در زمان جنگ جهانی دوم لاری میلس، مهندس بازرگانی شرکت جنرال الکتریک امریکا، مفهوم مهندسی ارزش را مطرح کرد. چرا که در برهه‌ای از زمان مواد اولیه مورد نیاز برای برخی از بخش‌های تولیدی وجود نداشت به همین دلیل وی با جایگزین کردن مواد اولیه دیگر برای این بخش توانست با عملکردی بهتر و هزینه کمتر به موفقیت دست پیدا کند. حال با توجه به اینکه مدت زمان بسیاری از بکارگیری مهندسی ارزش در دنیا می‌گذرد اما تا چند سال گذشته این رشته در ایران ناشناخته بود. با این حال تلاش‌های گسترده‌ای برای فرهنگ‌سازی و استقرار مطالعات مهندسی ارزش در قانون برنامه ۵ساله سوم توسعه و قوانین سالانه بودجه کل کشور شده ولی به جز موارد محدودی، از این علم و تکنیک‌های آن استفاده واقعی نشده است.
برقراری تعادل بین منابع در دسترس
مهندسی ارزش ضمن برقراری تعادل میان منابع موجود و قابل دسترس، تمامی نیازهای طرح یا پروژه را ارزیابی و برطرف کرده و همه مسائل فنی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی را با حفظ منابع زیست‌محیطی به‌طور همزمان بررسی می‌کند. در واقع می‌توان گفت که این موضوع در طراحی بیشتر پروژه‌ها در نظر گرفته نمی‌شود و این در حالی است که با استفاده از مهندسی ارزش پروژه‌ها در ابتدای طراحی، مورد بررسی قرار گرفته تا در صورتی که تعادل بین موارد یادشده نبود با تکیه بر مهندسی ارزش مشکل در هر مرحله از اجرای پروژه حل شود. در این سیستم ضمن حفظ چارچوب‌های مهندسی و علمی، توفان فکری در ذهن‌های خلاق ایجاد می‌کند و ایده‌های بسیار جدید و عالی را پیشنهاد می‌کند و تمامی زوایای فنی و اقتصادی پیشنهاد را در نظر می‌گیرد و سپس پروژه را طراحی و اجرا می‌کند. مهندسی ارزش با احترام و با در نظر گرفتن تجارب جهانی از تکرارپذیری خطاها جلوگیری می‌کند و مسائل تکرارپذیر را نیز بهبود می‌بخشد.
با توجه به نیاز کشور به درآمدهای غیرنفتی به‌ویژه درآمدهای حاصل از بخش معدن می‌توان با بکارگیری مهندسی ارزش در پروژه‌های معدنی که همچون کلیدی راهگشاست زمینه را برای بهره‌وری بیشتر در بخش معدن فراهم کرد.
روش‌های نوین جایگزین روش‌های سنتی
با توجه به نیاز صنایع مختلف کشور به مواد اولیه معدنی و همچنین صادرات موثر در این بخش، مهندسی ارزش می‌تواند روش‌های مرسوم و سنتی را که گریبانگیر این شاخه عظیم اقتصادی شده است، کنار زده و روش‌های نوین طراحی و بهره‌برداری از کوچکترین تا عظیم‌ترین پروژه‌های معدنی را با حداقل ریسک و حد بیشتر بهره‌وری و با کمترین خطا ارائه کند.
اطلاعات تکمیلی در خصوص مهندسی ارزش
تجربیات جهانی در حوزه مهندسی ارزش
پروژه های ایده گستر بارثاوا در حوزه مهندسی ارزش